Zofona > Zofona Seoul > Stories: English and Dutch > Jos en Trees, 3 jaar Korea > verhalen 2002 > nr 12 okt. 2002

nr 12 okt. 2002

Maandbrief 20021001

Verjaardag

Op 17 september was het precies een jaar geleden dat we in Korea kwamen wonen. Ook het komende jaar ben ik van plan om maandelijks verslag te doen van onze Koreaanse belevenissen met een mix van anecdotes, achtergronden, cultuur items en toeristische escapades.

Na de typhoon Rusa

Niemand had de kracht van de typhoon verwacht. Het was niet de wind, hoewel grote uithangborden, vele plastic kassen en zelfs het dak van het worldcup stadion in Seogwipo er aan moesten geloven, maar vooral de onvoorstelbare hoeveelheid water dat de schade veroorzaakte. Binnen 24 uur 900 mm in Gangneum overtrof het vorige 50 jaar oude record met bijna de helft. In onze directe omgeving was het alleen de rivier, de Naktong-gang die enkele restaurants onder water zette en alle onofficiele groenteveldjes.

Een twintigtal collega s, met een company bus onderweg naar een begrafenis plechtigheid in Seoul, kwamen op de snelweg vast te zitten door een aardverschuiving, waardoor ze pas de volgende morgen na 12 uur lang wachten in de bus onverrichterzake terugkwamen in Gumi. Mijn expat collega Frans daarentegen had het geluk dat de buschauffeur waarmee hij de volgend morgen naar Seoul moest van deze situatie op de hoogte was en via de provinciale wegen net op tijd het vliegveld kon bereiken. De andere schade en het verlies aan mensenlevens hebben jullie allemaal in het nieuws gezien. Hulpacties kwamen hier ook zeer snel op gang en overal kon men geld storten voor de slachtoffers. Zo kreeg ook Korea zijn deel van de merkwaardig grote hoeveelheden water die deze zomer op het noordelijk halfrond als regen zijn neergekomen.

Work in DRL

Our group has been recently enlarged to 26 members by a reshuffling the members of the cost innovation groups over the product development groups. As usual, the responsible group members immediately reacted by organizing social events to establish a joint culture. In this month we had a successful and pleasant raw fish dinner together that lasted till 10 PM (normally, such a hwèshik or dinner after work last only for 2 hours). We played a soccer tournament, exercised in ssireum and our group won the tournament. I did not join the cost down meetings, because these were held in Korean completely. More and more it becomes clear to me, where and how we as foreign expats in Korea can contribute better to our joint company. It is a fact that in most working environments an assignment or an agreement based on personal contacts makes people more involved. In PPD such is really worthwhile for instance, but in DRL personal contact is essential. Things simply do not happen if the other person is not your friend! Cooperation between PPD and DRL members can be improved tremendously if a personal connection between the two parties can be established. My personal belief is that in a large number of cases we expats can fulfill this role as a representative of the PPD person as long as he or she is in Eindhoven. My experience is that for the time being we can hardly play a role of importance as part of a pure Korean project team because of the language problem. In the role as teacher about useful Eindhoven techniques we can contribute more. But our largest contribution has to come from our ability to play the PPD member role and to try to make his intentions and motives clear to the DRL counter party. Telephone, videoconference and e-mails are means to pass on some information. Personal contacts are the only way to pass on the intention and the commitment. I do not think that this typical Korean way of working will change overnight as a result of our joint venture. The more westernized way of working will only gradually be introduced in the slow globalization progress in Korea.

Met zijn allen naar het zuiden

September is een heel prettige maand voor uitjes, omdat het niet meer zo heet en benauwd is en de zon veelal aan een blauwe hemel staat. Ideaal voor familie en vrienden om een bezoek te brengen aan Korea. Deze maand waren het een zus van Trees met haar man, die 4 weken vakantie hadden en Roos die 10 dagen kwam. Uitermate plezierig natuurlijk, waarbij wel enige eisen gesteld werden aan ons aanpassings- en organisatievermogen. Door de typhoon schade moesten we enkele vooropgezette plannen veranderen, waardoor we het eerste lange weekend niet naar Seorak-san in het uiterste noordoosten, maar naar het zuiden zijn gegaan. Jiri-san national park, een prachtig berggebied t.n.v. Hadong, was ons eerste doel. We bezochten hier het pottenbakkers-dorp Baekryeon-ri, waar op traditionele wijze Koreaans aardewerk wordt gemaakt.

Het dorpje bleek ook een rol te hebben gespeeld in de prachtige film Chihwaseon, die dit jaar een hoofdprijs in Cannes heeft gewonnen (een aanrader voor degenen die een glimp willen opvangen van Korea aan het eind van de 19de eeuw). Ik was onder de indruk van de professionaliteit van de pottendraaiers maar vooral van de schitterende rupsvormige oven. Dit type oven is meer dan duizend jaar oud en is samen met de beste Koreaanse keramisten tijdens de Japanse bezetting geconfisqueerd en meegenomen naar Japan. Langs de rivier die van Hadong naar het gebergte leidt, was behoorlijk veel schade als gevolg van Rusa te zien. Enkele huizen waren door grondverschuivingen totaal verwoest. Ook veel schade in de boomgaarden, waar de peren nu net beginnen te rijpen en via stalletjes aan de weg worden verkocht. Hard, knapperig sappig en zeer smakelijk, geelbruin en bolrond lijkt deze op geen enkele in Europa bekende peer.
Aan de voet van de bergen ligt de beroemde Ssanggye-sa (tempel) aan een wild stromend riviertje, van waaruit we de volgende dag een bergwandeling naar de Bulil waterval maakten.

De nacht brachten we door in een Motel. Hierbij hoort een verklaring. Motels, hoewel uiterst geschikt voor ons doel, namelijk de nacht doorbrengen, hebben in Korea de betekenis van een love hotel , voor een kortstondig verblijf van reizende zakenlieden met een van de vele zich daarvoor beschikbaar stellende meisjes. Daardoor heeft een motel een slechte naam. De Yeogwan is de normale Inn , maar hierin moet je soms op de grond slapen (Ondol). De kosten ontlopen elkaar niet zoveel. Een prima 2-p kamer met eigen bad/douche kost omgerekend tussen de 20 en 25 Euro per nacht. Die middag zijn we naar het ons al bekende Sangju-beach op Namhae-do gereden. Deze keer lokte het zeewater zo, dat we eindelijk (de eerste keer in Korea) eens lekker hebben kunnen zwemmen. Ik kocht voor dat doel aan het strand een zwembroek met daarop de onvergetelijk tekst -Kill the boredom-, iets waar je veel Koreanen steeds op zou kunnen attenderen! Op Namhae-do hebben we nu ook eindelijk ook de Dinosaurus-sporen gezien die we een vorige keer niet konden vinden. De moeilijkheid was dat er geen bordje meer stond op het essentiele punt waar je via een klein betonweggetje naar een boerderij moest rijden. Via Frans wisten we dit nu. Na een tijdje zoeken langs de kust heb ik ze gevonden.

Ik moet zeggen dat de indrukwekkende voetsporen er tamelijk overtuigend uitzagen, maar ik ben geen geoloog en moet de ouderdom van het gesteente geloven.

Weer voetbal

Voor de zoveelste keer werd er weer een voetbal toernooitje gespeeld tussen de groepen van DRL. Door een paar gelukkige doelpunten in de voorrondes kwamen we uiteindelijk na 4 wedstrijden als vierde uit de bus met een flinke geldprijs (300.000 won). Ook 3 familieleden uit Holland hebben me een helft zien meespelen. Mijn overlevingstactiek is zoveel mogelijk vrij te staan en zo snel mogelijk de bal afspelen. Lichamelijk contact met die jongens met blessure risico weet ik daardoor tot nu toe te voorkomen. De aangename kant van zo n wedstrijdje is dat HRM zorgt voor heerlijke gegrilde kippen en watermeloen.

Ssireum

Ondertussen werden er voorbereidingen getroffen voor een traditioneel Ssireum toernooi. Het betreft een op het Japanse Sumo gelijkende sport, waarbij de tegenstanders elkaar vasthouden aan een om dijbeen en middel geslagen touw en elkaar in het zand proberen te werpen. Aan de rivieroever moest er getraind worden onder leiding van een echte kenner.

Hoewel achteraf het aantal blessures meeviel heb ik dit jaar niet meegedaan. Tijdens de echte wedstrijd, waarbij iedere DRL groep door 5 strijders werd vertegenwoordigd, bleek onze voorbereiding vruchten te hebben afgeworpen. Ook dankzij een werkelijk onverslaanbare beer in onze groep haalden we de hoofdprijs binnen die omgerekend ongeveer 450 euro bedroeg. Dat wordt weer schransen!

Koreaans kaartspel

Nu we toch met spelletjes bezig zijn moet ik ook het traditionele kaartspel van de Koreanen vermelden. Een bron van veel leed, want ook grote delen van het huishoudgeld verwisselen hiermee soms onbedoeld van eigenaar. Ik had ze het al eens zien spelen tijdens een jipteree of housewarming party, maar laatst probeerde onze Koreaanse lerares het ons te leren en kregen we een spel van haar. Het bestaat uit 48 vrij kleine hard plastic kaartjes met 12 series van vier afbeeldingen. De 12 series corresponderen met de 12maanden in de maankalender (met afbeeldingen van bijvoorbeeld bloemen die voor de maand karakteristiek zijn). Per serie van vier vertegenwoordigen alle kaarten een bepaalde waarde. Het spel hwathoo of go-stop doet verder denken aan een soort jokeren of canasta, waarbij aan het eind de punten worden geteld. Onderweg kan er echter op de einduitslag geboden worden en daar gaat het dus om. Niet aan te raden voor een beginner: hij verliest gegarandeerd.

Etentje

Een van m n collega s waarmee ik in april naar Dreux ben geweest, nodigde ons samen met Roos uit voor een speciaal Koreaans diner. Hij kende Roos van de avond die we op de terugweg naar huis in Parijs hadden doorgebracht en na zijn ervaringen met het Franse eten in het Quartier Latin wilde hij haar ook graag iets van Korea laten proeven. Het bleek het beste wat we tot nu toe aten met zeer veel variatie in kleur en smaak. Bezoekers die er prijs op stellen, willen we hier met genoegen introduceren.

Geoje-do [3]

Terwijl twee van onze gasten tijdelijk in Seoul verbleven, zijn we met Roos weer eens een weekend naar Geoje-do (eiland) gereden, waar we door onze vrienden daar meegesleept werden naar een heuse strand party. Met een flink aantal foreigners, die aan het zelfde marineschip werken als hij, vonden we een verlaten huisje aan het strand waar de vrouwen eten begonnen te maken met behulp van enkele meegebrachte barbecues en de mannen allerlei half stukgewaaide huisraad bij elkaar zochten voor een perfecte tafel met zitkrukken. Ondertussen konden de liefhebbers zwemmen (ik had mijn kill-the-boredom broekje uiteraard ook meegenomen), praten en drinken. Uiterst genoeglijk gezelschap uit alle delen van de wereld (Azie, Europa en Amerika) met kortere of langere Korea ervaring. Roos vond een doos geheel gevuld met kunstbloemen en kon hiermee een fleurig boeket op tafel toveren. Ze vermaakte zich trouwens alleszins met de vele buitenlanders daar. s Avonds zijn we in het stadje Okpo nog tot diep in de nacht op stap geweest. Een van de Duitsers die ik ontmoette raadde mij een boekje aan van iemand die voor een automobielfirma in Korea een vergelijkbare functie had vervuld als ik en stuurde me later de titel en de naam van de schrijver.

Komende presidentsverkiezingen en weer Hiddink

De komende verkiezingsstrijd voor een nieuwe president (met een maximale termijn van slechts 5 jaar) belooft spannend maar in ieder geval erg interessant te worden. Inmiddels zijn er nu 3 belangrijke kandidaten, Mr.Roh van de huidige regeringspartij de MDP (Millennium Democratic party), Mr.Lee van de oppositionele GNP (Grand National party) en Mr.Chung, de huidige president van de KFA (Korean Football Association). De laatste heeft zich op 17 september definitief kandidaat gesteld. Hij is lid van de MDP maar is desnoods bereid om een eigen partij op te richten om -het land uit het slop te trekken-, want Mr.Roh is vooralsnog niet van zins zijn positie op te geven. De verhoudingen liggen nu zo dat Mr.Lee een lichte voorsprong heeft, maar dat Mr.Chung glansrijk zou winnen als Mr.Roh zich zou terugtrekken. De huidige president Kim Dae-jung is het laatste halfjaar door zijn tegenstanders totaal de grond ingeboord, mede doordat zijn zoons zich schuldig (zouden) hebben gemaakt aan corruptie. Ook een aantal bestuursleden van een speciaal door hem in het leven geroepen instelling hebben er alles aan gedaan het beeld van Korea met corrupte politici en zakenlieden in ere te houden. Hij doet er nu van alles aan om iets van zijn prestige terug te winnen. Hij had dat wel want hij komt voort uit een intellectuele arbeiderspartij uit Gwangju, heeft een Nobelprijs voor de vrede vanwege zijn Sunshine politiek t.a.v. Noord-Korea, heeft de Koreaanse economie uit het slop gehaald na de -IMF- crisis en heeft een zeer succesvol Worldcup Voetbaltoernooi op zijn naam staan. Het lijkt er echter op, dat je hier in Korea totaal bent afgebrand als een van je familieleden zich misdragen heeft. Iets vergelijkbaars zou ik in het Westen toch niet kennen. Ook George W. Bush heeft hem niet erg geholpen door onmiddellijk na zijn aantreden de communicatie met Noord-Korea te verbreken. Dat neemt niet weg dat de huidige regering er nu alles aan doet de verbeterde relaties met het noorden zo veel mogelijk te exploiteren als politiek wapenfeit. De GNP heeft nog geprobeerd de ontspanning te temporiseren tot na de verkiezingen, waardoor de MDP de vruchten niet op tijd zou kunnen plukken. Echter, de relatie met het noorden heeft nu een eigen dynamiek gekregen die niet meer te stoppen lijkt. Hierbij wordt ook Hiddink betrokken. Hij was eregast (en zelfs een helft in de dug-out) bij de vriendschappelijke voetbalwedstrijd tussen Noord en Zuid. Kreeg in de wedstrijdpauze op TV de gelegenheid om te zeggen dat beide ploegen aan elkaar gewaagd waren (een politiek correcte 0-0 uitslag was het resultaat) en werd geregeld gefotografeerd en gefilmd in de nabijheid van de president. Ook toen Kim Dae-jung Amsterdam aandeed, zagen we Hiddink samen met de president op de foto! Wat dat betreft is Mr.Chung nog wat bescheidener. Die zit met het probleem dat zijn vader de oprichter was van het Hyundai conglomeraat en dat een deel van de bevolking huiverig is voor een industrieel als president. Industrieel wordt door vele Koreanen synoniem geacht met corruptie. Het vervolg wordt door mij met interesse gevolgd.

De herfst is begonnen

Ineens is de herfst hier begonnen. Na de typhoon was er eerst nog een kleine hittegolf, maar plotseling is de lucht schoon, de vochtigheid weer prettig en de nachten koeler. Het wordt ook heel snel vroeger donker. Langs de wegen staan nu plotseling oneindige banen met volop bloeiende Cosmea en de rijstvelden krijgen al een iets warmere tint. De laatste cicaden (mèmies genoemd hier vanwege de gigantische herrie die ze maken en hier op ongeveer ware grootte afgebeeld)

hebben we net voor Chuseok voor het laatst gehoord. Herfst is het mooiste jaargetijde in Korea en duurt in deze omgeving (helaas) betrekkelijk kort. Het is de tijd van de oogstfeesten en de festivals, waarbij allerlei traditionele spelen en gebruiken te zien en te beleven zijn. Het belangrijkste feest is Chuseok, dat gevierd wordt rond de volle maan van de 8ste maand van de maankalender. Het is een feest waarbij eer bewezen dient te worden aan vier generaties voorouders.Tevoren gaan de mannelijke familieleden op zoek naar de graven (dat was dit jaar voor velen een probleem, vlak na de destructie van vele bergweggetjes door de typhoon) gewapend met kapmessen en grasmaaimachines. Dit is de tijd van de insecten- en slangenbeten! Alles moet er op de dag van Chuseok voorbeeldig bijstaan, dus is het de twee weekenden ervoor al druk op vele wegen. De avond voor Chuseok gaan de meeste Koreaanse families naar het ouderlijk huis van de man, om de volgende morgen een traditioneel ritueel uit te voeren. Hierbij buigen de mannelijk leden in een rijtje opgesteld naar de vader die achter een tafel met traditionele lekkernijen staat opgesteld voor groot kamerscherm. De vrouwen blijven achter de mannen staan. Interessant is dat de vele Christenen hier in Korea en vooral de katholieken niet aan deze flauwekul meedoen. Ze mogen van hun geloof de buiging niet uitvoeren (zelf ben ik katholiek opgevoed, maar ik kan me niet herinneren dat er ook maar iets in de leer staat dat het buigen naar ouders en voorouders verbiedt. Vermoedelijk is dit verbod verzonnen vanwege de verdachte geestenverering). Het gevolg is wel dat er in vele families een controverse bestaat met afvalligen en uitgestotenen. De (over)ijverige missionarissen in de negentiende eeuw hebben ermee hun voordeel gehaald, maar tot op de dag van heden zitten vele Koreanen nog steeds met de gevolgen. Na de plechtigheid bezoeken ze de keurig schoongemaakte grafheuvels om er uitgebreid te gaan eten. s Middags gaan de meesten weer de weg op naar huis of naar het geboortedorp van de vrouw, zodat de meeste Koreanen zich tijdelijk verspreiden en de snelwegen bevolken, een lintvormige stad zoals McLuhan zich die voorstelde. Om dit alles te ontvluchten hadden we net op tijd geboekt voor een korte vakantie op Jeju-do samen met onze gasten.

Met Chuseok naar Jeju-do (2)

Over Jeju-do hebben we al eerder verteld, want we zijn er vorig jaar begin December met Roos en Bas al geweest. Deze keer in september hadden we het mooiste weer van de wereld. Wel waren de gevolgen van Rusa nog op vele plaatsen te zien, zoals het dak van het Seogwipo stadion dat deels was verdwenen. Voor het eerst hebben we (de 2 mannen dan) geprobeerd de voor het eiland karakteristieke Halla-san (1990m )te beklimmen. Tot 1 december bleek het echter niet toegestaan de top te beklimmen dus bleef onze klim tot 1740m beperkt. Het vrije uitzicht onderweg was echter meer dan de moeite waard.
Ook hebben we enkele keren weer lekker kunnen zwemmen, wat bij onze Koreaanse kennissen vreemd over komt. Zonder het ooit geprobeerd te hebben, zijn ze van mening dat het in de herfst te koud is in zee! De enkele Koreanen die we aan het strand tegenkwamen gingen soms wel te water, maar dan geheel gekleed. Alleen enkele aan westerlingen gelieerde Koreaanse meisjes heb ik in badpak gezien.
Grote indruk maakte het beeldenpark met enkele honderden meesterlijk in de natuur geplaatste hedendaagse sculpturen.

Hier hebben we enkele uren gedwaald en ik heb me echt gelaafd aan de mooie vormen die hier rijkelijk voorhanden waren. Deze mooie dingen vormen echt een contrast met de vreselijke architectuur die de steden teistert. Dit ligt kennelijk niet aan de vele kunstenaars die het land rijk is. Verbazingwekkend was de kleine tentoonstelling aan het begin van het park. Daar hingen enkele tientallen schilden en andere voorwerpen uit de Asmat, voormalig Nieuw-Guinea, van een Koreaan die daar in de zeventiger jaren geleefd heeft. Ik herkende ze onmiddellijk vanuit mijn jeugd toen tante Floor enkele van deze schilden vanuit Merauke naar ons had opgestuurd.

Weer met zijn twee

En nu zijn Trees en ik voorlopig weer even alleen, totdat Bas ons half oktober komt opzoeken. Ondertussen zullen we ook weer een heel contingent Eindhovenaren gezien hebben, die hier begin oktober o.a. komen kijken naar de nieuwste ontwikkelingen van de DRL.

Dit was het voor deze keer,

Groeten van Jos en Trees